Czas trwania wystawy: 1 czerwca - 25 lipca 2005

Świat zabawek nałęczowskich to umiłowanie piękna, dbałość o dobór oryginalnych materiałów, wrażliwość na formę i funkcję. Od razu dają się zauważyć duże zdolności manualne młodych projektantów - wykonawców zabawek, a także dobre pomysły.
Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Józefa Chełmońskiego w Nałęczowie to jedyna szkoła średnia w Polsce, która kształci projektantów zabawek i form użytkowych. Tradycje szkolnictwa artystycznego w Nałęczowie sięgają początków XX w. PLSP istnieje od 1948 r. W ciągu tych 57 lat szkołę opuściło ponad 2000 absolwentów.

Zabawki miękkie

Dzieciństwo to czas rozbudzania i kształtowania się wyobraźni, fantazji i pierwszych inspiracji twórczych. Dziecko bawiąc się, nawiązuje kontakt z otoczeniem, kształtuje sprawność umysłową i manualną, wzbogaca życie emocjonalne, wyrabia samodzielność i wytrwałość w pokonywaniu trudności. Nie można zatem lekceważyć roli zabawki w rozwoju osobowości dziecka. Świat dorosłych, a szczególnie artyści projektanci, pedagodzy i psychologowie, ponoszą odpowiedzialność za wykreowanie takich wzorów zabawek, które spełniałyby oczekiwania dzieci, a jednocześnie zaspokajały ich potrzeby, zarówno w sferze poznawczej, emocjonalnej jak i estetycznej.
Nauczyciele i uczniowie nałęczowskiego Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych pracują nad stworzeniem takiego właśnie modelu zabawki.
Inspiracje i pomysły czerpiemy ze świata zwierząt, roślin, literatury dziecięcej, baśni czy telewizji. Oprócz miłych puszystych misiów, kotków czy piesków (przytulanek), powstają telewizyjne „Smurfy”, „Muppety”, lalki w modnych strojach, czy piękne księżniczki z baśni „ Tysiąca i jednej nocy”. Są także zabawki manipulacyjne typu klocki, układanki architektoniczne – kształtujące u dzieci umiejętności manualne i zdolność logicznego myślenia.
Swoisty czar i magia nałęczowskich zabawek wynika z tego, iż nie są one wytworem masowej produkcji, lecz zachowały indywidualny wyraz nadany ręką projektanta i wykonawcy zarazem. Każda autorka (są to w większości dziewczęta) pozostawia w zaprojektowanej i wykonanej przez siebie zabawce cząstkę swej duszy i osobowości, co często sprawia, że jej praca upodabnia się do niej.

Elżbieta Sawicka-Machowska

Zabawki twarde

W świecie zabawek coraz częściej zwracają uwagę zabawki wykonane z naturalnego drewna. Wśród zgiełku kolorowych i wykonanych z różnych materiałów zabawek, zabawka drewniana przyciąga wzrok swoją naturalnością, budzi w człowieku potrzebę kontaktu z naturą nieskażoną, pierwotną. Prostota formy, łagodność linii, estetyka, przestrzeganie atestów zdrowotnych i w dużej mierze obróbka ręczna sprawiają, że zabawka drewniana spełnia oczekiwania najmłodszych.
Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie od początku swojej działalności prowadzi odrębną specjalizację pod nazwą „zabawka twarda”. Od klasy I do V projektowane i wykonywane są zabawki z tarcicy liściastej (brzoza, dąb, lipa, olcha). Podczas projektowania dużą wagę przykłada się do oszczędności formy i prostoty linii. Uczniowie młodszych klas poznają abecadło związane z obróbką drewna. Prace, które projektują i wykonują są proste. Nauka ta wyrabia manualne zdolności i pozwala na swobodne posługiwanie się narzędziami oraz zapoznanie z możliwościami technologicznymi drewna. W klasach starszych pojawiają się tematy bardziej złożone, wymagające obróbki ręcznej i mechanicznej. W klasie piątej (maturalnej) uczeń wykazuje całe swoje doświadczenie zdobyte w poprzednich latach. Praca dyplomowa zawiera wiele aspektów projektowych występujących we współczesnych tendencjach wzornictwa. Najczęściej spotykanym tematem są zabawki edukacyjne, które uczą myślenia logicznego w trakcie zabawy.
Zabawki z drewna są ekologiczne i bardzo bezpieczne, emanuje z nich dużo „ciepła”. Pomalowane w kolorach tęczy niosą radość.

Maria Włodek, Waldemar Skurko

Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie

Tradycje szkolnictwa artystycznego w Nałęczowie sięgają początków XX wieku. W 1903 r. założono Szkoły Instruktorów Koszykarskich, a w 1905 r. Szkołę Instruktorów Zabawkarskich im. J. Blocha. Obie szkoły powstały pod patronatem Sekcji Przemysłu i Handlu Ludowego, a od 1907 r. Towarzystwa Popierania Przemysłu Ludowego, którego profesorem był doktor Karol Benni, lekarz, działacz społeczny i miłośnik Nałęczowa.

W 1911 r. szkoły otrzymały nowy gmach, zaprojektowany specjalnie dla nich przez Jana Koszyc – Witkiewicza położony w „Wąwozach”. Od tego momentu szkoły występują także pod nazwą Szkoły Rzemiosł Artystycznych. W 1912 r. uruchomiono Szkołę Rzeźby w Drewnie pod kierunkiem Jana Żylskiego. Rozszerzono program nauczania o przedmioty artystyczne. Zajęcia prowadzili J. Żylski i profesor T. Brayer, późniejszy wykładowca ASP w Warszawie. Działalność szkoły przerwała I wojna światowa w 1914 r. W 1917 r. kontynuatorem szkoły stała się otworzona przez J. Żylskiego prywatna Szkoła Rzeźby w Drewnie. Posiadała ona również dział stolarski i zabawkarski. Szkoła Żylskiego istniała do 1939 r.
W 1947 r. dzięki staraniom Mieczysława Pazury, działacza ludowego i J. Żylskiego uzyskano zgodę Ministra Kultury i Sztuki na otwarcie w Nałęczowie Prywatnego Wiciowego Liceum Technik Plastycznych. Właścicielem i organem prowadzącym szkołę był Związek Młodzieży Wiejskiej „Wici”. 8 lutego 1948 r. rozpoczęto pierwsze zajęcia w szkole. Nowy rok szkolny zaczął się we wrześniu 1948 r., a nowym dyrektorem został Michał Pudełko.
Z dniem 1 stycznia 1950 r. szkoła została upaństwowiona i nazwana odtąd Państwowym Liceum Technik Plastycznych. Specjalnościami szkoły były od początku meblarstwo i snycerstwo, ale w 1954 r. w miejsce snycerstwa wprowadzono plecionkę i uruchomiono zabawkarstwo. Od 1960 r. dyrektorem szkoły był Jan Marek. Szkoła rozwijała się szybko. W 1966 oddano do użytku nową siedzibę Liceum przy Alei Lipowej.
W 1967 r. po reorganizacji szkół artystycznych, nazwę szkoły zmieniono na Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych.
Zwiększone możliwości zaowocowały nawiązaniem kontaktów i stałej współpracy z różnymi instytucjami. Była to w dużej mierze zasługa dyrektor Marii Przechodzkiej, osoby związanej ze szkołą przez wiele lat. Partnerami szkoły stały się m. in.: Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Ośrodek Badawczo – Rozwojowy Przemysłu Zabawkarskiego, Cepelia, liczne spółdzielnie i zakłady zabawkarskie, szczególnie Spółdzielnia „Miś” w Siedlcach. Zakładem patronackim została w 1976 r. Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Artystyczny Przemysł Drzewny” w Nałęczowie.
Szkoła od początku swojego istnienia starała się prezentować swój dorobek. Urządzano wystawy prac uczniów, szczególnie mebli i zabawek, początkowo w Nałęczowie i Lublinie, z czasem w Warszawie, Krakowie, Białymstoku, Wrocławiu, Opolu oraz na Międzynarodowych Targach Poznańskich, a także za granicą w Lipsku, Bitterfeld, Debreczynie.

Od 1976 r. istnieje w szkole „Mała Galeria”, w której oprócz wystaw uczniów, prezentowane są wystawy indywidualne zaproszonych artystów. Pomysłodawcą i organizatorem tych wydarzeń artystycznych jest wicedyrektor szkoły, Piotr Kmieć, odpowiedzialny za sprawy artystyczne i zawodowe w Liceum.
Od 1983 r. prace uczniów są prezentowane i sprzedawane na corocznych aukcjach organizowanych przez Komitet Rodzicielski. Są one zarówno formą ekspozycji, jak też źródłem pewnych dochodów przeznaczonych na potrzeby placówki.
Za swoją działalność szkoła uhonorowana została licznymi odznaczeniami: w 1970 r. odznaką „Za zasługi dla Lubelszczyzny”, w 1979 r. „Medalem Komisji Edukacji Narodowej”, w 1987 r. odznaką „Zasłużony dla spółdzielczego przemysłu zabawkarskiego”, w 1989 r. odznaką „Zasłużony dla miasta Nałęczowa”.
W 1979 r. szkole nadano imię Józefa Chełmońskiego.
Od września 1981 r. do chwili obecnej dyrektorem Liceum jest Stanisław Sołtys. Z jego inicjatywy w 1991 r. powołano Fundację „Szkoła i Sztuka”, wspierającą wszelkie poczynania Liceum.
Od 1991 r. trwają coroczne wymiany młodzieży z młodzieżą z Niemiec; ze szkołami z Vaterstetten i Wuppertalu. W 1995 r. uczniowie powołali do życia Samorząd Szkolny wybrany w demokratycznych wyborach. Prawdziwą „szkołą życia” dla uczniów były zawsze wycieczki, plenery, rajdy i obozy harcerskie czy żeglarskie. W ciągu 56 lat szkołę opuściło ponad 2000 absolwentów.

Nasi sponsorzy: